نشست تخصصی«اقتصاد در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفـــــت» از جمله نشستهای تخصصی در هفتمین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت بود. دکتر محمدهادی زاهدی، دکتر حسین عیوضلو، اعضای هیئت رئیسه این نشست تخصصی را تشکیل دادند. در این نشست دکتر حمید ابریشمی، دکتر حسن کیائی، دکتر فاطمه سرخهدهی، دکتر رقیه عبدلینژاد، دکتر مهدی موحدی بکنظر و دکتر حسین محمدی، مقالات خود را ارائه دادند.

 

مقاله دکتر حمید ابریشمی به موضوع "جایگاه نوعدوستی در رفتار اقتصادی از منظر اسلام؛ اخلاق یکی از ارکان الگوی پیشرفت اقتصادی" اختصاص داشت. وی در این مقاله عنوان کرد: از منظر منابع اسلامی، نوعدوستی به عنوان یکی از صفات و ارزشهای اخلاق انسانی در الگوی رشد و همافزایی اقتصادی و پیشرفت فرد و جامعه اسلامی معرفی میشود. نوعدوستی، هم‏دردى، هم‏آهنگی، هم‏نوایى و مشارکت در منافع دیگران، یکى از خصایص بارز و برجسته اخلاق اسلامی است. در این پژوهش، نوعدوستی و نفعرسانی به دیگران در رفتار اقتصادی با رویکرد اسلامی مورد بررسی قرار گرفته است و هدف (پژوهش)، تبیین و دستهبندی آموزههای نوعدوستانه اسلامی در رفتار اقتصادی برای نشان دادن الگوی اسلامی با رویکرد اقتصاد اخلاقی در تقابل با رویکرد اقتصاد متعارف است. رویکرد نوعدوستی اسلامی که در مقابل حداکثرسازی نفع شخصی در اقتصاد متعارف قرار گرفته است و رفتار اقتصادی یک فرد مسلمان منطبق بر الگوی اخلاق اسلامی میتواند علیرغم تأمین سود و منفعت فرد، منجر کمک به انتفاع به غیر و در نتیجه افزایش پیامدهای جامعه و رشد و پیشرفت بیشتر جامعه اسلامی شود.

 

مقاله دکتر فاطمه سرخهدهی به موضوع "امنیت حقوق مالکیت و نسبت آن با الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت" اختصاص داشت. وی در این مقاله عنوان کرد: تحقق الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت نیازمند تأمین امنیت در ابعاد مختلف است. یکی از موانع تاریخی و مهم توسعه در ایران ناامنی و به ویژه ناامنی حقوق مالکیت است. امنیت حقوق مالکیت موجب رشد سرمایهگذاری، کارآفرینی، ابداع و نوآوری میشود. ناامنی حقوق مالکیت از یک سو به رشد بخشهای نامولد، افزایش رانتجویی، رشد ناکافی ابداع و کارآفرینی و از سوی دیگر به نظام دسترسی محدود اقتصادی و سیاسی و توازن میان این دو نظام منتهی شده است. برای تحقق الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت ایجاد امنیت حقوق مالکیت مانند سایر ابعاد امنیت لازم و ضروری است.

 

مقاله رقیه عبدلینژاد به موضوع “تحلیل الگوی مصرف ضدچرخهای اسلامی بر اساس الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت” اختصاص داشت. وی در این مقاله عنوان کرد: با استفاده از روش نظریهپردازی داده بنیان این نتیجه حاصل شد که الگوی بازار نیروی کار اسلامی، یک الگوی مبتنی بر حیات طیبه است که دارای دو شاخص «ایمان» و «عمل صالح» میباشد. نظام اقتصادی اسلام از طریق الگوی حیات طیبه هم به تربیت مبتنی بر جهانبینی توحیدی افراد میپردازد و هم با فراهم کردن فضای مطلوب کسب وکار، زمینه ایجاد اشتغال فراگیر را برای بخش خصوصی تهیه میکند. در نتیجه افراد هم برای آبادانی دنیای خود و هم برای آبادانی آخرت خود تلاش میکنند.

 

مقاله دکتر حسن کیائی به موضوع “بازار سرمایه و نقش آن در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت” اختصاص داشت. وی در این مقاله عنوان کرد: با توجه به تفاوتهای ماهوی که الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با الگوهای توسعه متعارف دارد، عوامل ایجاد کننده پیشرفت نیز باید متناسب با این الگو طراحی شوند. سؤال اصلی که در این مقاله دنبال میشود این است که آیا بازار سرمایه همانطور که در اقتصاد متعارف به عنوان ابزاری برای توسعه شناخته میشود، میتواند جایگاهی در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت داشته باشد؟ نتایج به دست آمده (در این پژوهش) نشان میدهد که در طراحی جایگاه بازار سرمایه در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، به جای توجه به جنبههای سفتهبازی باید به توان بازار سرمایه در جذب شرکتهای جدید و توسعه تأمین مالی از طریق آن متمرکز بود.

 

مقاله دکتر مهدی موحدی بکنظر به موضوع “«فقه تعاملات اجتماعی»؛ یا نگاهی نو به روش، هدف و گستره موضوعی اقتصاد اسلامی در تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت” اختصاص داشت. وی در این مقاله عنوان کرد: تحقق الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت کشور به عنوان مصداقی از تحقق عملی دولت اسلامی می‏تواند یکی از امور زمینه‏ساز و نویدبخش تحقق تمدن نوین اسلامی باشد. باید با گذر از پیش‏فرض‏های فلسفی و بنیادین، به تعریفی عملیاتی‏تر از اقتصاد اسلامی بپردازیم. از این منظر دانش علوم اجتماعی اسلامی از جمله اقتصاد اسلامی که در این مقاله با نام عام‏تر «فقه تعاملات اجتماعی» خوانده می‏شود، دانش طراحی و ارائه سازوکارهای بهره‏مندی عادلانه جامعه از مواهب و خیرات خواهد بود.

 

مقاله دکتر حسین محمدی به موضوع “بررسی عوامل منتخب مؤثر بر مصرف انرژیهای فسیلی با تأکید بر مصرف برق” اختصاص داشت. وی در این مقاله عنوان کرد: انرژی به عنوان یکی از ضروریترین محصولات نهایی، جایگاه ویژهای را در رشد و توسعه کشورها ایفا میکند. با توجه به محدودیتهای انرژیهای فسیلی در ایران، در این مطالعه رابطه بین برخی متغیرهای مهم ازجمله مصرف انرژی پاک (برق)، رشد اقتصادی، تجارت و سرمایهگذاری مستقیم خارجی روی مصرف انرژی فسیلی مورد بررسی قرار گرفته است. وجود رابطه علی دو طرفه میان مصرف برق و مصرف انرژیهای فسیلی نشان میدهد که مصرف برق و انرژیهای فسیلی مکمل یکدیگر بوده و این لزوم توجه بیشتر سیاستگذاران به مقوله برنامهریزیهای فرهنگی و اقتصادی در این زمینه را آشکار میسازد.