در یکی از نشست های دومین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت که با عنوان «مفاهیم و مبانی عمومی پیشرفت» و با ریاست حجت‌الاسلام حمید پارسانیا عصر روز چهارشنبه برگزار شد حجت‌الاسلام عبدالحسین خسروپناه رئیس موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران به بررسی نقش الگوی حکمی، اجتهادی در پیشرفت اسلامی پرداخت.
وی با اشاره به مراحل ایجاد تمدن اسلامی گفت: دو بعد عقلانیت اسلامی و حکومت اسلامی با پیروزی انقلاب اسلامی ایران به منصه ظهور رسیده است که بعد از رسیدن به حکمت اسلامی و پیشرفت حکیمانه منجر به تحقق تمدن نوین اسلامی خواهد شد.
خسروپناه با اشاره به اینکه حکمت اسلامی به دو دسته حکمت مطلق و حکمت علوم تقسیم می‌شود، ابراز داشت: منظور از پیشرفت حکیمانه تغییر تدریجی و تکاملی کوثری دارای ابعاد مختلف مادی و معنوی فرضی و اجتماعی است.
وی با تأکید بر اینکه برای اسلامی کردن علوم باید برای هر یک الگوی خاص ارائه شود، ادامه داد: به طور مثال برای رفتار اجتماعی الگوی حکمی - اجتهادی لازم است که برای تحقق آن چهار پارامتر دخیل است که مواردی را نظیر انسان مطلوب، توصیف انسان تحقق یافته و نقش انسان تحقق یافته شامل می‌شود.
رئیس مؤسسه حکمت و فلسفه ایران با اشاره به خلأ موجود برای تحقق علوم اسلامی گفت: در توصیف انسان تحقق یافته روش‌شناسی اجتهادی - تجربی جوابگو است، چرا که در روش اجتهادی با عرضه به اصول از قرآن و تحقق آنچه که در فقه رایج است، می‌توان دست یافت.
وی درباره شاخص انسان محقق، افزود: در انسان محقق باید دید که قرآن چه پرسش‌هایی از انسان تحقق یافته می‌پرسد، به عنوان مثال در این راستا می‌توان پرسید که چرا آمار طلاق بالاست و به چه علت خودکشی رخ می‌دهد.
خسروپناه با اشاره به نظریه‌های مختلف راجع به انقلاب اسلامی و علت آن بیان داشت: این نوع تفاوت در نظریه‌‌ها به نوع نگاه و پرسش‌هایی که از واقعیت موجود می‌شود، مربوط است. به طور مثال فوکو از دریچه پست مدرن و اسکاچ پل از دریچه ساختارگرایی به انقلاب اسلامی ایران نگاه می‌کنند.
وی ادامه داد: برای تحقق الگوی حکمی - اجتماعی و الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت توصیه‌های علمی، اخلاقی، فقهی و حقوقی لازم است که منوط به توصیف پیشرفت حکیمانه، توصیف نقد توسعه مدرن ایرانی مبتنی بر روش اجتهادی - تجربی و تغییر توسعه مدرن به پیشرفت حکیمانه مبتنی بر روش حکمی، اجتهادی و آماری است.
