نشست "الگوی پایه؛ حوزه اجتماعی" در پنجمین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت ظهر امروز(چهارشنبه)، با حضور دکتر سهیلا صادقی فسایی و دکتر محمدحسین پناهی اعضای هیات رئیسه این نشست در سالن فرهنگ مرکز همایش های کتابخانه ملی برگزار شد.

در ابتدای این نشست دکتر ابراهیم حاجیانی به ارائه مقاله ای تحت عنوان "مباني، منابع و اركان نظام اخلاق اجتماعي مطلوب در الگوي اسلامي ايراني پيشرفت" پرداخته و گفت: تجربه تاريخي جوامع بشري گوياي اين نكته عميق است كه تمدن‌هاي بزرگ باستاني و پس از آن تا زمان حاضر، واجد يك ويژگي بسيار مهم و اساسي بوده‌اند كه به زبان جامع‌شناختي مي‌توان «اخلاق اجتماعي» را بر آن نام نهاد. اساساً شكل‌گيري، بقا و دوام گروه‌ها و اجتماعات انساني تا حد زيادي مرهون تعهد و پاي‌بندي كنشگران اجتماعي به ارزش‌هاي اخلاقي و به‌طور مشخص‌تر اخلاق اجتماعي بوده است. اما معمولاً از اهميت و ضرورت عناصر معنوي و به‌خصوص عنصر اخلاق در اين گونه مباحث غفلت مي‌شود و اين امر را به‌عنوان يك متغیير كم‌اهميت و كم توان در شكل‌دهي به اجتماعات پايدار تعريف مي‌كنند.

در ادامه این مقاله به مفهوم اخلاق اجتماعی اشاره شده و چیستی منابع اخلاق  اجتماعی شرح داده شد. به عبارتي يكي از ملاك‌هاي ارزيابي منابع كنترل اخلاق اجتماعي آن است كه بتوانند كنترل دروني ايجاد كنند به نحوي كه افراد، نوع دوستي و ساير فضايل اخلاقي را ملكه ذهني خود کرده و در شرايط فقدان يا تضعيف ،عوامل يا فشارهاي بيروني نيز خود را مقيد بدانند.
دراین مقاله به المان های دین، فتوت، جوانمردی، اخلاق شهروندی و عرفان به عنوان منابع در دسترس كنترل اخلاق اشاره شد.

دکتر فریدون عبدصبور نیز ضمن ارائه مقاله ای با عنوان الگوی جامع برای مفهوم سازی و استقرار شایسته سالاری در سازمان های دولتی ایران مفهوم شایسته سالاری را تبیین و توصیف کرد.

بر این اساس، واژه شايسته  سالاري نخستين بار در برداشتي منفي و تحقير آميز توسط جامعه شناسي  انگليسي بنام مايكل يانگ در كتاب « طلوع شايسته سالاري» در سال 1958مطرح و همچنین به موانع و چالشهاي نظري و بنيادي شايسته‌سالاري اشاره شد.

تبیین مفهوم نظری و شاخص های روستایی خلاق با تاکید بر الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت نیز توسط دکتر سید اسکندر صیدایی مطرح شد. صیدایی در این رابطه گفت: طی دهه گذشته کشور ایران تغییرات شگرفی را تجربه کرده که در این راستا تغییرات سکونتگاه های شهری و روستایی نیز کاملا مشهود است. برای دستیابی به جایگاه مطلوب در سند چشم انداز و با تاکید بر الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت لازم است تا رهیافتهای منطبق با شرایط جاری سکونتگاهها و کارا مورد استفاده قرار گیرد. هدف این پژوهش تبیین مفهوم رهیافت روستای خلاق و شاخص های آن به عنوان رهیافتی است که زمینه باز زنده سازی جریان زندگی با کیفیت و فعالیت مطلوب را در محیط روستایی فراهم می آورد.

بر اساس این مقاله پیشرفت در مفهوم الگوی اسلامی- ایرانی به معنای حرکت و تحول در راستای بسترسازی برای تحقق جامعه ای است که انسانها بتوانند در آن به کمال معنوی و الهی دست یافته و از نعمات دنیوی بر اساس عدالت بهره مند شوند. به طور کلی پيشرفت و تعالي، حركتي مستمر در چارچوب شرع، براي تحقق عمران و آباداني، با رعايت ارزش‌هاي الهي و اخلاق اقتصادي است. بر اين اساس، پيشرفتي مطلوب است كه علاوه بر رشد مادي، تعالي معنوي، كرامت انسانی را نیز تامين كند.

اتوپیااندیشی و ارائه مدل آرمانشهر اسلامی

در ادامه این نشست دکتر مجید یاسوری با ارائه مقاله ای تحت عنوان از "اتوپیااندیشی تا ارائه مدل آرمانشهر اسلامی"، اندیشه رسيدن به جامعه اي نيکو برای شکوفایی استعداد هاي نهفته برای رسیدن جامعه به رستگاري کامل را تشریح کرد.

بر این اساس، از آن جایی که اسلام فراتر از یک دین شیوه ای کامل از زیستن و پرورش انسان را ارائه کرده است. انتظار می رود که اندیشمندان مسلمان که همواره سودای ارائه الگویی اکمل و بی نقص برای زندگی را داشته اند، تفکرهای آرمان شهری شایسته ای را بر اساس آموزه های دین اسلام بیان کرده باشند. در این بین از آرمان شهر گرایان مسلمان می توان به افرادی چون: فارابی، اخوان اصفا، سهروردی، ابن رشد، خواجه نصیر الدین طوسی، نظامی گنجوی، ابن خلدون و... . اشاره کرد که بر حسب اولویت افکار و عقاید برخی از آنان و همچنین برخی نظریه پردازان جدید در باب آرمان شهر اسلامی بیان شده است.

یاسوری در ادامه به تبیین آرمان شهر اسلامی پرداخت و گفت: بناي آرمان شهرهاي اسلامي در قرن سوم و چهارم هجري آرزوي گروه هاي سياسي مذهبي مانند تشيع، تسنن و خوارج بود و گروه هاي سياسي ياد شده در نقاطي از جهان اسلام، براي پيروان مذهب خود آرمان شهرهايي بنا كردند.

وی ادامه داد: آرمان شهرهاي اسلامي مجموعه هاي سياسي مذهبي اقتصادي بر محور تعصب به شخصيت الگو و رهبر و امام گروه هاي مزبور شكل گرفته است ايدئولوژي اسلامي نه تنها در پيدايش شهرها مؤثر است بلکه در ساختار کالبدي نيز تأثير زيادي گذاشته است. اين ساختار در طي دوره هاي مختلف، با روي کار آمدن حکومت ها و ايدئولوژي های جديد، تغييرات و تحولات مختلفي به خود ديد.

بر اساس این گزارش، بررسی سکوت سازمانی، مبانی و مفاهیم و راه های برون رفت برای رسیدن به عدالت سازمانی از دیگر مباحث ارائه شده توسط حسین رضایی بود که بر اساس آن سکوت سازمانی بعنوان پدیده اي اجتماعی در نظر گرفته شده که کارمندان در آن از ارائه نظرات و نگرانی هاي خود در مورد مشکلات سازمانی امتناع می ورزند.
این مقاله سکوت سازمانی  را به عنوان یک پدیده جمعی و تمایل کارکنان به افشا نکردن نظریات و نگرانی هایشان نسبت به مسائل و مشکلات سازمانی به خاطر ترس از عکس العمل منفی یا مورد بی توجهی قرار گرفتن می توان برشمرد.

در این مقاله همچنین به انواع سکوت سازمانی و علل به وجود آمدن آن اشاره شد.

در این نشست بررسی جایگاه اعمال مجازات حبس در کاهش جرایم و اسیب های اجتماعی توسط محمدرضا رضائیان کوچی و بررسی لزوم فرامفهومی محله ایرانی اسلامی در الگوی پایه پیشرفت توسط دکتر رسول حیدری سورشجانی در قالب مقاله ارائه شد.