دکتر محمدحسین پناهی، رئیس اندیشکده امور اجتماعی، جمعیت و نیروی انسانی در مراسم افتتاحیه هفتمین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت؛ بر لزوم بومی‌سازی نظریات این حوزه تأکید کرد و گفت: مهم‌ترین مواردی که در این مسیر باید مدنظر قرار گیرند در ۷ حوزه اصلی: ضرورت نظریه برای توسعه برنامه‌ریزی شده، چگونگی تدوین نظریات موجود،شناسایی ماهیت این نظریات، اثر استفاده از توسعه غربی برای توسعه در کشورهای جهان سوم،یافتن راهکاری برای شرایط فعلی و پاسخ به این سؤال که چه باید کرد؟ تفاوت الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با نظریه توسعه و مشکلات پیش روی نظریه‌پردازی برای پیشرفت و توسعه طبقه‌بندی می‌شوند
دکتر پناهی در ادامه توضیحات خود افزود: توسعه و پیشرفت نوعی از دگرگونی اجتماعی است، که می‌تواند ناخودآگاه و یا آگاهانه در قالب فرایندهای تغییر و تحول اجتماعی روی دهد. در کشورهای صنعتی امروزِ اروپای غربی، غالباً این تحول بدون برنامه‌ریزی و بدون دخالت دولت به طور تدریجی اتفاق افتاده است. با مطالعه فرایند توسعه کشورهای اروپای غربی، نظریه‌های توسعه خاصی که غالباً «نظریه‌های نوسازی» نامیده می‌شوند، تدوین شده و به عنوان چارچوب نظریِ تعیین کننده مسیر توسعه کشورهای توسعه نیافته به آنها تجویز شده‌اند.
رئیس اندیشکده امور اجتماعی، جمعیت و نیروی انسانی با بیان این موضوع که توسعه کشورهای توسعه نیافته باید آگاهانه و بر اساس الگو و نظریه توسعه کشورهای صنعتی امروز به وسیله دولت‌های کشورهای توسعه نیافته (و با مشاوره متخصصان کشورهای توسعه یافته) برنامه‌ریزی و اجرا شود افزود: با این برنامه می‌توان به مسیر توسعه دست پیدا کرد. بدین ترتیب، اهداف توسعه، عوامل توسعه و مسیر حرکت فرایند توسعه به وسیله نظریۀ توسعه معین و هدایت می‌شود. البته با توجه به بومی نبودن این نظریه‌ها، توسعۀ هدایت شده به وسیله آنها غالباً با شکست مواجه شده است.
دکتر پناهی گفت: اگر بنا باشد توسعه و پیشرفت در ایران با الگوی اسلامی ایرانی انجام شود، نه تنها نیازمند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت هستیم، بلکه به نظریه پیشرفت اسلامی ایرانی نیز احتیاج داریم تا مشخص کننده عوامل و فرایند چنین پیشرفتی باشد. بدیهی است نظریه‌های توسعه موجود، که بر اساس فرایند توسعه کشورهای غربی تدوین شده‌اند، یا حتی نظریه‌های توسعۀ متکی بر تجارب بعضی از کشورهای شرقی و در حال توسعه نمی‌تواند چارچوب و راهنمای مناسبی برای پیشرفت اسلامی ایرانی باشد. بنابراین، همان‌طور که الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت الگویی بومی و مبتنی بر فرهنگ و تاریخ و شرایط ایران تدوین می‌شود، نیاز به پردازش نظریه‌ای بومی یا حداقل بومی شده برای هدایت و برنامه‌ریزی و اجرای الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت است تا الگوی تدوین شده به نتایج مطلوب برسد. بدین جهت است که نظریه بومی اسلامی ایرانی پیشرفت برای موفقیت الگو ضرورتی اساسی است که باید بدان اندیشید.
