رئیس دبیرخانه حوزوی مرکز الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت گفت: حوزه و روحانیت جایگاه مناسبی برای تحقق سیاست های ابلاغی مقام معظم رهبری در حوزه "علم و فناوری" دارند.

حجت الاسلام والمسلمین مهدی رجائی در گفتگو با خبرنگاران، به تبیین سیاست های ابلاغی مقام معظم رهبری در حوزه "علم و فناوری" پرداخت و گفت: علم و فناوری یکی از بحث های مهم و مبنایی در پیشرفت کشور است و از جمله عرصه های مهم آن به شمار می رود.

ایشان ادامه داد: رهبر معظم انقلاب در منویات خود، چهار عرصه فکر، علم، معنویت و زندگی را برای پیشرفت ذکر نموده اند که باید بر آن اهتمام ویژه داشت.

وی به نقش حوزه و روحانیت در تحقق سیاست های علم و فناوری اشاره کرد و ابراز داشت: حوزه های علمیه جایگاه مناسبی برای تحقق این سیاست ها داشته و در محورهای گوناگون آن می تواند نقش آفرینی کنند.

*محور اول سیاست ها

حجت الاسلام والمسلمین رجائی به نقش حوزه های علمیه در تحقق محور اول سیاست های کلان علم و فناوری شامل "جهاد مستمر علمي با هدف كسب مرجعيت علمي و فناوري در جهان"  اشاره کرد و ابراز داشت: اصل جهاد به نگرش و رفتار انسان ها بر می گردد و با گذشتن از خواسته های نفسانی و از خودگذشتگی می توان این اصل را در جامعه پیاده کرد و برای تحقق مرجعیت علمی و فناوری در جهان راهی جز حرکت جهادی نداریم.

رئیس دبیرخانه حوزوی مرکز الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت ادامه داد: ما در دفاع مقدس بالاترین سطح روحیه جهادی را داشتیم و متأسفانه این روحیه به مرور زمان کم رنگ شد، ولی خوشبختانه هم اشخاص و هم فرهنگ آن وجود دارد و باید تلاش کرد آن را در جامعه افزایش داد و تقویت کرد.

 *مرجعیت علمی حوزه در علوم انسانی اسلامی

معاون پژوهش جامعه المصطفی العالمیه با اشاره این که بخشی از علوم وجود دارد که حوزه علمیه به صورت مستقیم در آن نقشی نداشته و در کنار آن می باشد، گفت: علوم اسلامی و انسانی، از علومی هستند که حوزه مستقیم با آن درگیر بوده و اگر بخواهیم در این دو بُعد به مرجعیت علمی جهانی برسیم، باید تلاش های بیشتری صورت بپذیرد.

وی خاطرنشان ساخت: در علوم اسلامی، حوزه های علمیه پیشتاز هستند و تا حدودی مرجعیت علمی را نیز کسب کرده اند؛ علی الخصوص جامعه المصطفی العالمیه که در بُعد بین المللی کارهای بسیاری را انجام داده است؛ البته رقابتی در جهان اسلام وجود دارد که باید برای آن برنامه داشت و در این مسیر تلاش های بسیار کرد.

این کارشناس حوزوی تصریح کرد: از ابعادی که جمهوری اسلامی ایران می تواند در آن به مرجعیت علمی دست پیدا کند، علوم انسانی است که با غنایی که در مباحث اسلامی، شیعی، روش اجتهادی و ... وجود دارد، می توانیم در حوزه علوم انسانی و مباحث نظری تولیدات ارزشمندی داشته باشیم.

*توسعه علوم پایه و تحقیقات بنیادی

رئیس دبیرخانه حوزوی مرکز الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت با اشاره به توسعه علوم پایه و تحقیقات بنیادی در دانشگاه های کشور، یادآور شد: امروز ما پیشرفت خوبی در این زمینه داشته و با روحیه جهادی که در دانشجویان شاهد هستیم، دور از دسترس نیست که به این افق مد نظر مقام معظم رهبری برسیم.

*ضرورت دستیابی به علوم و فناوری های پیشرفته

وی، "دستیابی به علوم و فناوری های پیشرفته با سیاستگذاری و برنامه ریزی ویژه" را یکی از بندهای محور اول سیاست های کلی علم و فناوری اعلام کرد و ادامه داد: ما در حوزه فناوری از پتانسیل و ظرفیت خوبی برخوردار هستیم و می توانیم به این مرجعیت دست پیدا کنیم که لازمه آن انجام برخی از کارهاست.

حجت الاسلام والمسلمین رجائی با اشاره به ارتباط میان فناوری و ارزش ها، افزود: معتقدیم که ارزش ها می تواند بر عرصه فناوری تأثیرگذار باشد و لازمه تحقق آن این است که اشخاصی که در این عرصه فعالیت می کنند، اطلاعات خود را افزایش داده و حوزه های علمیه نیز می تواند با ارتباط با مراکز دست اندرکار این ارزش ها را عرضه کرده و ظرفیت ها را بالاتر ببرد.

*محور دوم سیاست های ابلاغی

حجت الاسلام رجایی "بهينه سازي عملكرد و ساختار نظام آموزشي و تحقيقاتي كشور به منظور دستيابي به اهداف سند چشم انداز و شکوفایی علمی" را دومین محور سیاست های کلی علم و فناوری ذکر کرد و  بیان داشت: حوزه های علمیه برای تحقق این سیاست، باید با تشکیل کمیسیون های مختلف، به تبیین ساختارهای آموزشی و پژوهشی خود پرداخته تا بتوانند با شناخت مشکلات موجود، آن را برطرف نمایند.

*اصلاح نظام پذيرش دانشجو

این کارشناس حوزوی به موضوع "اصلاح نظام پذيرش دانشجو و توجه ويژه به استعداد و علاقمندي دانشجويان در انتخاب رشته  و افزایش ورود دانشجویان به دوره های تحصیلات تکمیلی" به عنوان یکی از از بندهای محور دوم سیاست های کلان علم و فناوری اشاره کرد و خاطرنشان ساخت: امروز حوزه علمیه در سه مقطع سیکل، دیپلم و سطوح بالاتر طلبه می پذیرد که باید هر سه مقطع را داشته باشیم؛ اما پذیرش در سطح سیکل باید با شرایط ویژه و دروس تکمیلی باشد تا بتوان طلابی را تربیت کرد که بتوانند پاسخگوی نیازهای روز جامعه باشند.

رئیس دبیرخانه حوزوی مرکز الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت ادامه داد: طلاب مقطع سیکل باید در کنار دروس اصلی حوزه، دروسی همچون ریاضی، آمار، ادبیات فارسی و زبان دوم را فرا بگیرند تا طلبه ای تحویل جامعه داده شود که مثمر ثمر بوده و کارایی بهتری داشته باشد.

وی با اشاره به نقاط قوت جذب طلاب در مقطع سیکل، یادآور شد: کشف استعدادهای برتر و اثرگذاری بهتر تربیتی بر روی طلابی که با مدرک سیکل وارد حوزه  شده اند، از نقاط قوت به حساب می آید و البته باید به این نقاط، این مسئله را نیز اضافه کرد که طلبه ای که در سن 15 سالگی وارد حوزه شود، در سن بهتری می تواند در جامعه حضور پیدا کرده و خدمات داشته باشد.

*لزوم طراحی نقشه جامع

حجت الاسلام والمسلمین رجائی به موضوع علاقمندی طلاب در انتخاب رشته تحصیلی اشاره و تصریح کرد: حوزه های علمیه در این زمینه باید ساماندهی مدیریتی داشته و نقشه جامعی را طراحی کنند تا طلاب بتوانند در رشته تحصیلی مورد علاقه تحصیل کنند و البته امکانات آن نیز باید با این ساماندهی مدیریتی مهیا شود.

ایشان ادامه داد: امروز مسیحیت با روش پزشکی توانسته ورود بسیاری در مردم پیدا کند؛ چراکه تمام مباحث فقط عقلی و استنباطی نیست؛ بلکه با موارد عاطفی نیز می توان مخاطب خود را جذب کرد و مسیحیت با این روش توانسته مخاطبین بسیاری برای خود داشته باشد.

* ساماندهي نظام ملي آمار و اطلاعات علمي

رئیس دبیرخانه حوزوی مرکز الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت با اشاره به این که " ساماندهي نظام ملي آمار و اطلاعات علمي، پژوهشي و فناوري جامع و كارآمد" را از دیگر بندهای دومین محور سیاست های کلی ابلاغی علم و فناوری است،  ابراز داشت: امروز فعالیت های مناسبی در حوزه های علمیه در این زمینه صورت پذیرفته، اما هنوز از ایده آل های موجود عقب بوده و نیازمند زیرساخت های مناسب هستیم.

* لزوم افزايش بودجه تحقيق و پژوهش

حجت الاسلام رجایی، "افزايش بودجه تحقيق و پژوهش به حداقل 4 درصد توليد ناخالص داخلي تا پايان سال 1404 با تاکید بر مصرف بهینه منابع و ارتقاء بهره وری" را آخرین بند محور دوم سیاست های علم و فناوری ذکر کرد و با بیان این مطلب که امروزه بودجه تحقیق و پژوهش در کشور زیر 2 درصد تولید ناخالص داخلی است، گفت: حوزه های علمیه باید به موضوع پژوهش اهتمام ویژه ای داشته باشند و از آسیب هایی که گریبانگیر ما شده است، موازی کاری، عدم مدیریت واحد در حوزه پژوهش، کثرت مؤسسات پژوهشی و عدم تقسیم درست کارها می باشد.

حجت الاسلام والمسلمین رجائی تأکید کرد: دولت باید سهم حوزه های علمیه را از تولید ناخالص داخلی مشخص کند تا بتوان در این زمینه فعالیت های بهتری داشت.

*محور سوم سیاست ها

وی با تأکید بر لزوم همکاری حوزه های علمیه و دانشگاه برای تحقق محور سوم سیاست های ابلاغی رهبر معظم انقلاب تحت عنوان "حاكميت مباني، ارزش‌ها، اخلاق و موازين اسلامي در نظام آموزش عالي، تحقيقات و فناوري و تحقق دانشگاه اسلامي"، به نقش کلیدی حوزه و روحانیت در تحقق این سیاست اشاره کرد وخاطرنشان ساخت: برای تحقق این محور باید مسئولین دانشگاه ها و حوزه های علمیه با یکدیگر تعامل داشته باشند تا بتوان ارزش ها، اخلاق و موازین اسلامی را در نظام آموزش عالی و دانشگاهی اسلامی نهادینه نمایند.

*محور چهارم سیاست های ابلاغی

رئیس دبیرخانه حوزوی مرکز الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت، چهارمین محور سیاست های علم و فناوری با موضوع " تقويت عزم ملي و افزايش درك اجتماعي نسبت به اهميت توسعه علم و فناوري" را مورد توجه قرار داد و گفت: فرهنگ سازی مهمترین راه برای تحقق محور چهارم سیاست های علم و فناوری است.

این کارشناس حوزوی در تکمیل سخنان خود خاطرنشان کرد: امروزه درک اجتماعی نسبت به استفاده از علم کم است و در این راستا می توان به رتبه پایین سرانه مطالعه در کشور اشاره کرد که نشان دهنده این است که جامعه به یافته ها و علوم روز احساس نیاز کمی دارند.

* اهمیت تشكيل كرسي‌هاي نظريه پردازي

ایشان با بررسی یکی از بندهای محور چهارم سیاست های علم و فناوری با موضوع " تشكيل كرسي‌هاي نظريه پردازي و  تقویت فرهنگ کسب و کار دانش بنیان و تبادل آراءو تضارب افکار و آزاداندیشی"، در توضیح این بند از سیاست ها افزود: نظریه پردازی در کنار کاربردی کردن علوم موضوعیت دارد و اگر طلاب ما با مسئله ای مواجه نشوند، برای حل آن نظریه نمی دهند و علت کمبود نظریه این است که با علوم، کاربردی برخورد نمی کنند و در نتیجه نظریه ای نیز ارائه نمی شود.

حجت الاسلام والمسلمین رجائی اضافه کرد: به عنوان مثال در کشور مشکلات بسیاری وجود دارد که طلاب می توانند با دریافت مسئله، نظریه ای برای حل آن ارائه کنند و نکته مهم این است که نگاه حوزه های علمیه باید به علم نافع و کاربردی باشد و اگر به دنبال کاربرد برویم، با مسئله مواجه شده و در نتیجه ناچار می شویم نظریه ارائه دهیم.

*ضرورت احياء تاريخ علمي و فرهنگي

وی، با اشاره به این که یکی از بندهای محور چهارم سیاست های ابلاغی غلم و فناوری به موضوع مهم " احياء تاريخ علمي و فرهنگي مسلمانان و ايران و الگوسازي از مفاخر و چهره‌هاي موفق عرصه علم و فناوري" اختصاص دارد، بر لزوم اضافه کردن برخی دورس موردنیاز و کاربردی به نظام آموزشی حوزه تاکید کرد و گفت: امروز متأسفانه طلاب شناخت کمی از فقهای برجسته خود دارند و باید کتابی با موضوع تاریخ فقهای بزرگ علمی تدوین و در دروس طلاب گنجانده شود تا آنان بتوانند به تأسی از بزرگان خود تحصیل را ادامه دهند.

*موضوع محور پنجم

حجت الاسلام رجایی، محور پنجم سیاست های کلی علم و فناوری را تحت عنوان " ايجاد تحول در ارتباط ميان نظام آموزش عالي، تحقيقات و فناوري با ساير بخش‌ها" اعلام کرد و اظهار داشت: اگر علم و فناوری با زندگی پیوند بخورد، موجب ارتقاء سطح مادی و معنوی جامعه شده و در نتیجه می توان جامعه ای ایده آل تر داشت.

رئیس دبیرخانه حوزوی مرکز الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت تصریح کرد: از جمله راه های تحقق محور پنجم سیاست های ابلاغی، تحکیم و تعمیق پیوند میان حوزه و دانشگاه است که باید در این زمینه رویکردهای جدیدی را پیاده کنیم تا بتوانیم از این رابطه دستاوردهای جدید و نو داشته باشیم.

*محور ششم سیاست ها

وی، با بررسی ششمین و آخرین محور سیاست های کلی علم و فناوری با موضوع "گسترش همكاري و تعامل فعال، سازنده و الهام بخش در حوزه علم و فناوري با ساير كشورها و مراكز علمي  و فنی معتبر منطقه ای و جهانی به ویژه جهان اسلام همراه با تحکیم استقلال کشور"، به تجربیات جامعه المصطفی در این زمینه اشاره کرد و گفت: المصطفی خوشبختانه تجربه نسبتا موفقی در این زمینه داشته و می تواند در توسعه دانشگاه های اسلامی در برخی از کشورها نقش بسیار مهمی ایفا کند و با تأسیس این دانشگاه ها می توان نفوذ علمی بهتر و تأثیرگذار داشت.

*تاثیر سیاست ها در تحقق الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت

حجت الاسلام والمسلمین رجائی همچنین با اشاره به تاثیر سیاست های ابلاغی رهبر معظم انقلاب در حوزه "علم و فناوری" در تحقق الگوی ایرانی - اسلامی پیشرفت، یادآور شد: ما در این سیاست ها، برنامه ها، شاخص ها و موارد متعدد دیگری داریم که می تواند سرمشق خوبی برای الگوی ایرانی - اسلامی پیشرفت باشد.

رئیس دبیرخانه حوزوی مرکز الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت در پایان تأکید کرد: الگوی پایه پیشرفت ما در این موضوع، همین سیاست های ابلاغی رهبر معظم انقلاب است.