رییس مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت گفت:در کشورهایی مثل ایران که سابقه تمدنی طولانی دارند علاوه بر تحولات و فرازونشیب‌های سیاسی که در تاریخ از آنها صحبت میشود، جریان عمیق میراث معنوی و فرهنگی، تداوم حیات ملتها را تضمین میکند.
به گزارش خبرنگار علمی ایسنا، دکتر صادق واعظزاده که در اختتامیه هفتمین کنگره پیشگامان پیشرفت سخن می گفت با اشاره به این که در زیر هر رود، رود دیگری جاری است که از طوفان‌ها و تلاطم‌های محیطی برکنار بوده و حتی در صورت خشک شدن رود بالایی تا مدتی به راهش ادامه می‌دهد گفت: مشابه این پدیده را می توان در تاریخ نیز مشاهده کرد.
وی خاطرنشان کرد: مرحوم استاد زرین‌کوب در پایان کتاب روزگاران که در یک مجلد تاریخ چند هزار ساله ایران را روایت کرده به این جریان زیرین که علیرغم تمامی تحولات تاریخی، ایران را حفظ کرده اشاره دارد. اگر نگاهی به تاریخ کشور در یکصدساله اخیر داشته باشیم که همگام با آثار تحولات پرشتاب جهانی که به ایران رسید، افزایش سریع جمعیت و رشد تقاضای کالا و خدمات و ثروت سهل الوصول نفت و مهاجرت گسترده از روستاها و شهرهای کوچک به شهرهای بزرگ و آثار اجتماعی و فرهنگی آن همراه با موج بیداری و انقلاب، پرتلاطم ترین دوران تاریخ ایران را شاهد هستیم.
دکتر واعظزاده در ادامه ناپدید شدن سریع روستاها در پی تبدیل شدن آنها به شهر و به خطر افتادن تولید کشاورزی و دامی و کمبود اشتغال مولد و بروز نمونه های کم‌سابقه‌ای از مفاسد مالی به رغم تأکیدات نظام اسلامی بر عدالت و مبارزه با فساد را مثالهایی از نتایج نامطلوب تحولات شگرف و پرشتاب این دوره دانست که همراه با تحولات مثبتی مثل تأمین استقلال سیاسی و امنیت و رفع نسبی محرومیتها و رشد بی سابقه تولیدات علمی کشور بوده است.
این استاد دانشگاه تهران در عین حال بر وجود جریانی آرام و قوی در لایه های زیرین جریان آشوبناک تحولات یک صد سال اخیر کشور تاکید کرد که حداقل گروهی از فرهیختگان پیر و جوان ایرانی فارغ از همه جریانات توفنده اجتماعی سیاسی و فرهنگی در سطح جامعه با درک رسالت تاریخی خود به داد و ستد و همراهی با این جریان آرام و پیوسته زیرین پرداخته اند. امری که در عین مشکلات و دشواری های فراوان، از لحاظ غنای روحی فرهیختگانی که با این جریان همراه شدهاند و نیز از لحاظ اجتماعی منشا خیر و برکت فراوان بوده است.
رییس مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با اشاره به این که در طراحی الگو به جای پرداختن به مسائل و مشکلات جاری کشور که دستگاههای کشور مسوول بررسی و حل آنها هستند به ریشهیابی و راهیابی مسائل اساسی در مسیر پیشرفت کشور پرداخته میشود گفت: در این راستا مسائل اساسی کشور در حوزههای مختلف شناسایی و فهرست بندی شده است از جمله سه مشکل اساسی در روحیات ما ایرانیان شامل سهل انگاری و کم توجهی به محکم کاری در امور محوله، ضعف در نوآوری و خطرپذیری برای آن و نیز ضعف در روحیه فعالیتهای جمعی شناخته شده است.
دکتر واعظ زاده با تاکید بر این که امروز این سه مسئله اساسی کم و بیش در روحیات ما مشاهده می شود اظهار داشت: اگر جریان زیرین معنوی و فرهنگی ایران را بررسی کنیم به نمونه ها و مثالهای فراوانی در مغایرت با این مسائل در روحیات پیشینیان خود می رسیم. معماریهای عظیم و جلوه های هنری عالی بر جای مانده از سده های پیشین و نیز نوآوری ها و ابداعات بی شمار در معماری، نجوم، پزشکی، فلسفه و دیگر علوم و خلق آثار عظیمی که نشان از فعالیتی جمعی با مدیریتی مدبرانه دارد حاکی از آن است که مشکلات اساسی امروز در روحیات ایرانیان در جریان معنوی و فرهنگی زیرین جامعه ما وجود ندارد. البته این به معنای آن نیست که در این جریان زیرین هیچ مشکلی نداریم ولی به هر حال مسائل مهم امروز، در جریان زیرین فرهنگ ما برجسته نیست و می توان به اصلاح آنها امیدوار بود مشروط به این که حداقل بخشهای پیشگامی از جامعه امروز به جریان زیرین برگردند.
وی در پاسخ به این سوال که این جریان زیرین تاریخی از کجا سرچشمه گرفته و تغذیه می شود، گفت: آب جاری در جریان زیرین رودها از سطح زمین تامین می شود. به همین طریق، جریان رویین در طول تاریخ پر فراز و نشیب ایران نشتی هایی به جریان فرهنگی و معنوی زیرین داشته است و آن را تغذیه کرده است. نباید تصور کرد که شخصیت های علمی و فرهنگی ایران فقط در دوران آرامش جامعه نقش آفرینی کرده اند. اتفاقا چهره هایی مثل ابن سینا و خواجه نصیر در بطن آشفتگی های جریان رویین تاریخ و در کوران سختی ها و دشواری های فردی و اجتماعی، ماندگارترین آثار خود را خلق کرده و جریان زیرین را در عصر خود تغذیه کرده اند. لذا این که تصور کنیم در اوضاع آشفته و در دل تغییر و تحولات پرشتاب تاریخی مجال و حوصله ای برای زنده نگهداشتن جریان زیرین وجود ندارد صحیح نیست و ضرورت دارد از این جریان فرهنگی و معنوی حراست کنیم چون تضمینی وجود ندارد که این جریان زیرین همیشه زنده باشد و در صورت خشک شدن طولانی مدت جریان سطحی، بقای آن در خطر قرار میگیرد.
استاد دانشگاه تهران، اعتقادات اسلامی و زبان و ادبیات فارسی را که طی قرنها حفظ شده نشانی از پویایی و حیات جریان فرهنگی و معنوی زیرین تاریخ ایران توصیف کرد و گفت: غیر از ایران چند ملت را در جهان می شناسید که دانش آموز دبیرستانی آنها بتواند زبان و ادبیات هزار سال قبل ملتش را بخواند و بفهمد؟
دکتر واعظ زاده در پایان با دعوت جوانان به داد و ستد با جریان زیرین فرهنگی و معنوی ایران تاکید کرد: کسانی که با این جریان همراه می شوند با وجود تمامی مشکلات و فراز و نشیبهای زندگی امروز از آرامش و طمانینه جاری در آن بهره مند می شوند و وقتی در سنین پیری به گذشته نگاه می کنند به کوشش و تلاش خود در این مسیر مباهات می کنند. در تفکر اسلامی ما هم اصل بر تلاش و فعالیت بر مبنای اعتقاد و معنویت است نه محصول و نتیجه آن، که چنین بینشی ما را به همراهی با جریان معنوی و فرهنگی زیرین علیرغم فراز و فرودها و جذبه های جریان ظاهری رهنمون میشود.
